Deprem Sonrasında Psikolojik Sağlamlık
Psikolojik Danışmanlık Merkezi Bireysel Danışmanlık Hizmetleri Biriminden Uzman Klinik Psikolog Gözde Ceylan depremlerin bireylerde sebep olduğu travmatik etkilere dikkat çekerek, bu etkilerle baş etmenin yolarını paylaştı. İşte o etkiler ve başa çıkma yolları:
Deprem, ani ve beklenmedik olmasından dolayı travmatik etkileri olabilecek bir doğal afettir. Kişinin doğal afeti doğrudan yaşaması, olaya tanıklık etmiş olması, bir yakınını kaybetmesi, bir yakınının yaralanmış olması, olaylara yardım eden (müdahale eden) kişi olması, video izlemesi ile de olumsuz etkilenmesi mümkün olup doğaldır.
"Olağandışı duruma verilen olağan tepkiler"
• Şok hali
• Mevcut durumu inkâr etmek
• Endişe, panik, korku, suçluluk duyguları
• Kendisinin ve başkalarının güvenliği konusunda endişelenmek
• Öfke patlamaları, sık sık tartışmalara girmek
• Huzursuzluk
• Üzüntü, depresyon
• Rahatsız edici rüyalar
• Umutsuzluk
• İzole olmuş, kaybolmuş, tükenmiş hissetmek
• Bellek sorunları yaşamak
• Kafa karışıklığı yaşamak
• Hesaplamada, öncelikleri belirlemede ve karar vermede güçlük
• Dikkati toplamada sorunlar
• Sınırlı dikkat süresi
• Sürekli deprem ile ilgili konuşmak ya da deprem ile ilgili konuşmalardan kaçınmak
• Aktivite azalması veya artması
• Dinlen(e)memek
• Uyku alışkanlıklarının değişmesi (aşırı uyuma ya da uykusuzluk)
• Bedensel şikayetler (mide bulantısı, kusma, baş dönmesi, uyuşukluk vb.)
• Yeme davranışlarında farklılaşma (aşırı yemek yeme ya da iştahsızlık)
• Aşırı enerji hissetmek ya da yoğun yorgunluk, bitkin hissetme, halsiz hissetme
• İstemsizce zihne deprem ile ilgili görüntüler, sesler ya da koku gelmesi
• Çabuk irkilme
• Aile ve arkadaşlardan uzaklaşmak
• İletişim güçlükleri yaşamak
• Mizah yoluyla başa çıkmaya çalışmak
• Ağlama nöbetleri
• İş başarısında azalma
• Sosyal içe çekilme, içe kapanma
• Anıları canlandıran yerlerden veya etkinliklerden kaçınma
Yukarıda sıralanan tepkiler, kişinin yaşadığı sarsıcı durumla baş edebilmek için gösterdiği çabanın sonucu olduğunu unutmamak gerekmektedir. Tüm şikayetlerin zaman ilerledikçe azalması beklenir. Şikayetlerinizin azalmaması, gündelik yaşamınızı olumsuz etkilemeye başlaması, kendinize ya da başka birine zarar verme fikirleriniz oluştuğunu hissederseniz ruh sağlığı çalışanlarından destek alabilirsiniz.
Böyle zamanlarda…
Beslenme, uyku, dinlenme gibi ihtiyaçlarınızı düzenli karşılamaya gayret etmek,
Düzenli kullandığınız ilaçlarınız varsa ilaçlarınızı ihmal etmemek,
Yaşadığınız zorlayıcı durumlarla başa çıkabilmek için ilaç kötüye kullanımı, alkol, madde veya keyif verici madde kullanımından uzak durmak,
Aile ve yakınlarınız ile birlikte olmaya çalışmak mevcut durumla baş etme gücünüze güç katacaktır.